1. Mon Ami [Adm] (Off)
[ 16 Sep 2013, 0:54 ]


იაპონელების უძველესი ეროვნული რელიგიაა შინტოიზმი (ღმერთების გზა), რომელიც შორეულ წარსულში, პირველყოფილი თემური წყობილებისას წარმოიშვა. ეს რელიგია თაყვანს სცემს წინაპართა სულებს და ბუნების ძალებს, ასახავს ადამიანის უძლურებას ბუნების წინაშე და აიძულებს მათ ეთაყვანონ ქარს, მზეს, თოვლს, წვიმას, ასევე, ცხოველებს და მცენარეებს. შინტოს მრავალრიცხოვან ღმერთებს შორის უმთავრესია მზის ქალღმერთი ამატერასუ. შინტოიზმის თანახმად, ადამიანების ღმერთებთან კავშირი სწორედ ამატერასუს შთამომავლის, იმპერატორ ჯიმუს მეშვეობით მყარდება, რომელმაც ძვ.წ. 660 წელს იმპერატორთა საგვარეულოს დაუდო სათავე, ამიტომაც იმპერატორი ღვთაებრივ არსებადაა მიჩნეული და ყოველი იაპონელის წინაპრად ითვლება. მისი ძალაუფლების სიმბოლოდ სამი წმინდა ნივთია აღიარებული, რომლებიც მზის ქალღმერთმა გადასცა თავის შთამომავალს : სარკე-ღვთაებრივი სიმბოლო, მახვილი-ძლიერება და იასპი- ერთგულება.

იაპონელები აგრეთვე ეთაყვანებიან ქარიშხლის ღმერთს- სუსანოოს, მთვარის ღმერთს ცუკიომის, ბრინჯის ღმერთს ინარის და მიწათმოქმედების სხვადასხვა ღვთაებას. ისინი დიდ პატივს სცემენ გეოგრაფიულ ადგილებს, განსაკუთრებით კი, მთებს. რომელთა შორის გამორჩეულია წმინდა მთა ფუძიამა. შინტოიზმის თანახმად, ღმერთებმა გააჩინეს არა ზოგადად ადამიანები, არამედ მხოლოდ იაპონელები, აქედან გამომდინარე, იაპონელები დაბადებიდანვე შინტოს ეკუთვნიან და არ შეიძლება სხვა ეროვნების ადამიანი ამ რელიგიის მიმდევარი იყოს. საინტერესოა, რომ შინტოისტს არ ეკრძალება სხვა რელიგიის თაყვანისცემა, რადგანაც იაპონელი იბადება შინტოისტად და კვდება შინტოისტად , სხვა რელიგიის გაზიარება კი მხოლოდ დროებით მოვლენად აღიქმება.

ადრეული შინტოიზმის მორალურ-ეთიკური მხარეების შემდგომ განვითარებაზე ძლიერი გავლენა მოახდინა სხვა რელიგიებმა, კერძოდ, კონფუციონიზმის და დაოსიზმის გავლენით შინტოიზმში ისეთი ნორმები დამკვიდრდა, როგორიცაა ძლიერისადმი სუსტის, უფროსისადმი უმცროსის მორჩილება. კონფუციონიზმის მსგავსად, შინტოიზმი მიწიერი ცხოვრების აპოლოგიას ეწეოდა და ნაკლებად ინტერესდებოდა იმქვეყნიური ცხოვრების იდეით. აქვე უნდა აღინიშნოს, რომ იაპონიაში კონფუციონიზმი უმთავრესად მორალური ნორმების სფეროში დამკვიდრდა.

შინტოიზმის უმთავრესი კონცეფციაა მრავალრიცხოვანი სულების ანუ კამების თაყვანისცემა, რომლებიც თავდაპირველად ცხოველებში, მცენარეებში, ბუნების სხვადასხვა მოვლენებში და წინაპართა სულებში განსახიერდებოდა. შინტოს თანახმად, ადამიანი დასაბამს იღებს სულისგან (კამისგან), ამიტომ ყოველი იაპონელის მოვალეობაა პატივი მიაგოს კამის და წინაპრებს იმისათვის, რომ მას სიცოცხლე უბოძეს. შინტოიზმი რაიმე მკვეთრ გამიჯვნას არ ახდენს ადამიანისა და კამის შორის.

ინტერესს იმსახურებს შინტოიზმის მცნება საიქიოს შესახებ; კერძოდ, ვინაიდან ადამიანები და კამები ერთსა და იმავე სამყაროში არსებობენ, ადამიანმა ხნსა იმქვეყნიურ სასუფეველში არ უნდა ეძებოს. შესაბამისი ქცევის ნორმების დაცვისა და კამებთან ჰარმონიული ურთიერთობის შედეგად, ეს უკანასკნელი მის ყოველდღიურ ცხოვრებაში ერთვება და სწორედ ამის შემდეგ ადამიანი ხსნასა და ბედნიერებასაც იპოვებს.

არა ნაკლებ საინტერესოა სიკეთის და ბოროტების შინტოისტური გაგება – ადამიანი ბუნებით კეთილი არსებაა და სამყაროც, რომელშიც ის ცხოვრობს, სიკეთითაა აღსავსე. რაც შეეხება ბოროტებას, ის ბნელეთიდან შემოჭრილი გარეშე ძალაა, რომელიც კონკრეტულ სიტუაციაში ადამიანს საძრახისი საქციელისკენ უბიძგებს. თავის მხრივ, ეს სხვადასხვა გარემოებაზეა დამოკიდებული: ადამიანის ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაზე, ნებისყოფაზე, მისი ქმედების მიზეზებზე, შედეგებზე და ა.შ., რომელთა გათვალისწინებისა და განზოგადების საფუძველზე, მას დანაშაული ცოდვად არ ჩაეთვლება, მაგრამ თავისი ქმედების ჩადენამდე, ადამიანი უნდა ეცადოს ჩაიხშოს უარყოფითი ემოციები, სიძულვილის გრძნობა, თავი აარიდოს უსიამოვნებას და მშვიდობიანად მოაგვაროს წამოჭრილი პრობლემები. ასე რომ, შინტო სრულ თავისუფლებას ანიჭებს მორწმუნეებს სიკეთისა და ბოროტების გაგებაში, ის არნაირ გამოკვეთილ კონცეფციას არ აყლიბებს ამის თაობაზე.

სხვა რელიგიებისგან განსხვავებით, შინტოიზმს არ გააჩნია კანონიკური საეკლესიო წიგნები; ყოველ ტაძარს თავისი მითები, წეს-ჩვეულებები და ღვთაებები ჰყავს. მიუხედავად ამისა, შინტოისტებისთვის არსებობს მითების საერთო ჯგუფი, რომლებიც თავმოყრილია იაპონიის უძველეს ლიტერატურულ ძეგლებში – “უძველესი ამბების ჩანაწერები”(“კოჯიკი” 712 წ. შედგენილი) და “იაპონიის ანალები” (“ნიჰონ შიოკი” ან შემოკლებით “ნიჰონგი” 720 წ. შედგენილი). მათში ქრონოლოგიური თანმიმდევრობით გადმოცემულია იაპონიის ისტორია უძველესი დროიდან, მითები, ლეგენდები, რელიგიური რწმენა-წარმოდგენების საინტერესო ამბები. მართალია, ისტორიული ფაქტების გაშუქების თვალსაზრისით ისინი ორიგინალობით არ გამოირჩევა და ხშირ შემთხვევებში ტენდენციურობასაც ამჟღავნებს, მაგრამ იაპონელთა უძველესი მითების რწმენა-წარმოდგენების შესასწავლად, ხსენებული ქრონიკები ძვირფას პირველწყაროდაა აღიარებული.

საყურადღებოა, რომ ამ წყაროების ტენდენციური ხასიათი მოგვიანებით იაპონიაში გამოყენებულ იქნა საიმპერატორო დინასტიის ღვთაებრიობის და უწყვეტობის, აგრეთვე იაპონელთა “გამორჩეულობის” დასასაბუთებლად. აქედან გამომდინარე, შინტოიზმს მკაფიოდ გამოხატული ნაციონალიზმი ახასიათებს. როგორც ცნობილია, ქრისტიანობა, ბუდიზმი და ისლამი პრეტენზიას აცხადებენ თავიანთი წინასწარმეტყველის პირველაღმოჩენაზე, რომელიც მთელი კაცობრიობისადმია მიმართული. შინტოს კონცეფცია კი რადიკალურად განსხვავებულია, რომლის თანახმად, შინტოს ღმერთებმა და კამება გააჩინეს არა ადამიანები საერთოდ, არამედ იაპონელები.

აქედან გამომდინარე, მხოლოდ იაპონელი და არა სხვა ერის წარმომადგენელი დაბადებიდანვე შინტოს ეკუთვნის. ამიტომ იაპონელისთვის წარმოუდგენელია, რომ არაიაპონელი ამ რელიგიის მიმდევარი იყოს. კიდევ ერთი საინტერესო დეტალი – სიცოცხლის მანძილზე შინტოისტს არ ეკრძალება გახდეს ბუდისტი, ქრისტიანი ან რომელიმე სხვა სარწმუნოების მიმდევარი, რადგანაც ყველა იაპონელი დაბადები და სიკვდილით მაინც შინტოისტად რჩება, სხვა რელიგიასთან ზიარება კი მხოლოდ დროებით მოვლენად აღიქმება.
[Pasuxi][Cit]|