1. Eichmann (Off)
[ 24 Aug 2013, 23:55 ]

T-72-ს შექმნის პროცესს სათავე დაუდო საბჭოთა კავშირის მინისტრთა საბჭოს 1967 წლის 15 აგვისტოს დადგენილებამ «საბჭოთა არმიის,საშუალო ტანკ T-64-ით აღჭურვისა და მისი წარმოებისთვის სიმძლავრეების განვითარების შესახებ».ამ დადგენილების თანახმად T-64 წარმოების ორგანიზება დაგეგმილი იყო არა მხოლოდ მალიშევის სახელობის ხარკოვის სატრანსპორტო მანქანათმშენებლობის ქარხანაში (XЗТМ-Харьковскый завод транспортного машиностроения имени Малышева), არამედ ტანკმშენებლობის სხვა საწარმოებშიც, მათ შორის ურალის ვაგონმშენებელ ქარხანაშიც (УВЗ-Уралвагонзавод), სადაც მანმადე იწარმოებოდა საშუალო ტანკი T-62. ეს გადაწყვეტილება ნაკარნეხევი იყო 1950-1960 წლების საბჭოთა კავშირის ტანკმშენებლობის განვითარების ლოგიკით. სწორედ იმ დროს საბჭოთა კავშირის უმაღლესი სამხედრო ტექნიკურმა ხელმძღვანელობამ უსტინოვი დ.ფ. ,სმირნოვი ლ.ვ.,ზვერევი ს.ა. და პოლუბოიაროვი პ.პ-ს წარმომადგენლობით მიიღო უალტერნატრიო გადაწყვეტილება საბჭოთა არმიის T-64 აღჭურვის შესახებ,რომელიც შექმნილი იყო КБ-60 (Конструкторское Бюро-60) მიერ (1966 წლიდან Харьковскый завод транспортного машиностроения имени Малышева- XЗТМ) რომელსაც თვით მალიშევი ა.ა. ხელმძღვანელობდა.
აქ ალბათ საჭიროა ავღნიშნოთ თუ კონკრეტულა რა გავლენა იქონია Т-72-ს შექმნაზე Т-64-მა: იდეა რომლის რეალიზებასაც 20 წლის განმავლობაში ცდილობდა მოროზოვი, მდგომარეობდა იმაში რომ, აემაღლებინა ტანკის ტაქტიკურ-ტექნიკური მახასიათებლები მისი წონის გაზრდის გარეშე. ამ იდეაზე დაფუძნებული საცდელი ტანკი, «Объект-430», პირველად გამოჩნდა 1957 წელს. ამ მანქანაში რეალიზირებული იყო ახალი ტექნიკური გადაწყვეტილებები,რომელთა შორის პირველ რიგში უნდა აღინიშნოს ახალი, H-სებური, ორტაქიანი ძრავა 5ТД და მცირეგაბარიტული, ორი ცალი, ხუთ გადაცემიანი სიჩქარეთა კოლოფი. ამ ტექნიკურმა გადაწყვეტილებებმა შესაძლებელი გახადა ძრავა-ტრანსმისიის განყოფილების მოცულობის 2,6 კუბურ მეტრამდე და მთლიანად ტანკის ჯავშნისშიდა მოცულობის 10 კუბურ მეტრამდე შემცირება. ტანკის საბრძოლო მასის 36 ტონამდე შენარჩუნების მიზნით გადადგმული იქნა ნაბიჯები სავალი ნაწილის წონის შესამცირებლად: მიღებული იქნა მცირე დიამეტრის, შიდა ამორტიზაციის მქონე და ალუმინის შენადნობისგან დამზადებული საყრდენი თვლები, დამოკლებული გრეხვითი ღერძებით. ამ ღონისძიებებით მიღწეული მასის ეკონომიის ხარჯზე გაზრდილი იქნა კოშკურის და კორპუსის ჯავშნის წონა.
1962 წლის დასაწყისში დამზადებული იქნა «Объект-432»-ის სავალი ნაწილი. პირველი სრულიად დაკომპლეკტებული ტანკი კი მზად იყო 1962 წლის სექტემბერში, მეორე 10 ოქტომბერს. 1963 წელს დამზადებული იქნა «Объект-432»-ის 6 საცდელი ერთეული. 1964 წელს კი დამზადდა საცდელ-საწარმოო პარტია 90 ტანკის ოდენობით. 1965 წელს საწარმოო საამქრო კიდევ 160 ტანკმა დატოვა. მაგრამ ყველა ეს ტანკი არ წარმოადგენდა სერიულ მანქანას. 1963-64 წლებში ტანკმა ვერ გაიარა სახელმწიფო გამოცდები. მხოლოდ 1966 წელის შემოდგომაზე ჩათვალა შესაძლებელი სამთავრობო კომისიამ «Объект-432»-ის შეიარაღებში მიღება, სახელით T-64. ხოლო ის 250 ტანკი, რომელიც გამოშვებული იქნა 64-65 წლებში, ჩამოწერილი იქნა სულ რაღაც 4 წლის მერე. ტანკ T-64-ს გამოშვება 1969 წლამდე გაგრძელდა . საქმე იმაშია რომ 1963 წელს მოროზოვმა მუშაობა დაიწყო ტანკ «Объект-434»-ზე, ეს პროეკტი მიმდინარეობდა «Объект-432»-ის პარალელურად. 1964 წელს დასრულებული იქნა «Объект-434»-ის ტექ-პროეკტი, 1966-67 წლებში დამზადდა პირველი საცდელი ერთეული, ხოლო 1968 წლის მაისში ტანკი T-64A 125მმ-იანი ქვემეხ Д-81-ით,მიღებული იქნა შეიარაღებაში.
რადგანაც «Объект-167»-მა T-72-ის შექმნაში ძალიან დიდი როლი ითამაშა მასზე რამოდენიმე სიტყვას თქმა ღირს-ამ ტანკზე დაყენებული იყო 700ც/ძალიანი ძრავა B-26, გაძლიერებული ტრანსმისიით, უკვე ნახსენები 6 თვლიანი სავალი ნაწილი (6 საყრდენი და 3 დამჭერი თავლი თითო ბორტზე) ამორტიზაციის გაზრდილი სირბილით, ახალი გენერატორი, ტრანსმისიის ჰიდროსერვომართვის სისტემა და ანტირადიაციული სარჩული. ამ სიახლეებმა გამოიწვიეს ტანკის წონის ზრდა და მისი 36,5 ტონის ფარგლებში შენარჩუნების მიზნით საჭირო გახდა ჯავშნის შესუსტება. კორპუსის წინა, ქვედა ჯავშანი შეთხელდა 100მმ-იდან 80მმ-მდე, ბორტების ჯავშანი 80-დან 70მმ-მდე, კიჩოს ჯავშანი 45-დან 30მმ-მდე. პირველი ორი ტანკი დამზადდა 1961 წლის გაზაფხულზე. მათ წარმატებით გაიარეს ჯერ სრულმაშტაბიანი ქარხნული გამოცდები და ამის შემდეგ უკვე საპოლიგონე გამოცდები კუბინკაში. ტანკი რკომენდირებული იქნა შეიარაღებაში მისაღებად, თუმცა ამას უმაღლესი სარდლობის რიგებში რაიმე რეაქცია არ მოჰყოლია. მათ მას არა დამაკმაყოფილებელი შეფასება მისცეს-მთავარ მინუსად კი მას T-55/62 ტიპის ტანკებთან დეუნიფიკაცია ჩაუთვალეს. 1973 წლის 7 აგვისტოს სსრკ მინისტრთა საბჭოს დადგენილებით მიღებული იქნა შეიარაღებაზე და დაიწყო მისი სერიული წარმოება სახელით T-72“Урал". ამ დადგენილების თანახმად УВЗ-ს 1974 წლისათვის T-62-ის წარმოების შეწყვეტა და მთელი სიმძლავრეების T-72-ის სერიული წარმოებისკენ მიმართვა ებრძანა.
[Pasuxi][Cit]|
__________
bolo redaqtireba 27 Aug 2013, 12:34; sul 1 -jer

3. Eichmann (Off)
[ 24 Aug 2013, 23:56 ]
მძღოლ მექანიკოსის ადგილი კორპუსის შუბლა ჟავშნის მიღმაა განთავსებული, შუა ადგილას, ზემოდან გააჩნია სარქველი, მისგან მარჯვნივ და მარცხნივ განთავსებულია ავზ-სტელაჟები. საბრძოლო ნაკვეთური განთავსებულია კოშკურაში და კოშკურის ქვედა სივრცეში, მეთაურის ადგილი კოშკურაში, ქვემეხის მარჯვნივაა, მემიზნე-ოპერატორისა ქვემეხის მარცხნივ, მათ ქვემოთ განთავსებულია ავტომატური დამტენის კონვეერი, ხოლო უკან, ძრავა ტრანსმისიის ტოხარსა და საბრძოლო განყოფილებას შორის განთავსებულია უკანა ავზ-სტელაჟი.
[Pasuxi][Cit]|

5. Eichmann (Off)
[ 24 Aug 2013, 23:57 ]
პირველი სერიის Т-72-ის კოშკურის ჯავშანდაცვა მონოლითური იყო, რაც მის ერთერთ მთავარ უარყოფდით მხარედ ითვლებოდა, ამიტომ 1979 წელს შეიარაღებაში ჩაშვებულ Т-72А-ს კოშკურა უკვე კომბინირებული ჯავშნისგან შესდგებოდა.
[Pasuxi][Cit]|

7. Eichmann (Off)
[ 24 Aug 2013, 23:58 ]
ასევე ცვლილებები იქნა შეტანილი კოშკურის ჯავშანდაცვაშიც, Т-72А-ს კოშკურაში გაჩნდა ახალი თაობის კომბინირებული შემავსებელი, თერმოდამუშავებული კვარცი, ხოლო Т-72Б-ს კოშკურის შემავსებელი შეიცვალა ნახევრად აქტიური, ამრეკლავი შემავსებლით.
[Pasuxi][Cit]|