Akaki wereteli
MESUT OZIL
25 აგვ 2013, 21:11
daibada : 09.06.1840 w 
gardaicvala : 26.01.1915 w 

wereTeli akaki rostomis Ze (9 (21) ivnisi 1840 weli sof. sxvitori, axlandeli saCxeris raioni, - 26 ianvari (8 Tebervali) 1915 weli) dakrZalulia TbilisSi, mTawmindis panTeonSi. qarTveli poeti, sazogado moRvawe. 
akaki wereTeli daibada imereTis SeZlebuli Tavadis ojaxSi. deda - ekaterine abaSiZe - imereTis mefis solomon I SviliSvilis Svili iyo. akakim bavSvobis wlebi sof. savaneSi, glexis ojaxSi, ZiZasTan gaatara. 1852 wlidan quTaisis gimnaziaSi swavlobda, 1859 wlidan - peterburgis universitetis aRmosavleTmcodneobis fakultetze, romelic 1863 wels daamTavra. 
leqsebis wera akaki wereTelma jer kidev yrmobis asakSi daiwyo, 1859 wels igi ukve ramdenime dabeWdili leqsis avtori iyo, xolo 1860 wels gamoqveynebulma lirikulma leqsma "saidumlo baraTi", romelic imTaviTve simReradac gavrcelda, axalgazrda poets farTo popularoba moutana. 
miuxedavad materialuri xelmokleobisa, akaki wereTeli arasdros Sesula saxelmwifo samsaxurSi. mas udidesi damsaxureba miuZRvis ''qarTvelTa Soris wera-kiTxvis gamavrcelebeli sazogadoebis'' daarsebasa da mis mravalmxriv kulturul-saganmanaTleblo saqmianobaSi, qarTuli dramatuli sazogadoebis Seqmnasa da muSaobaSi, qarTuli Jurnalistikis ganviTarebaSi, rogorc uaRresad nayofieri da mniSvnelovani publicisturi moRvaweobiT, ise yovelTviuri Jurnalis "akakis Tviuri krebuli" (1897-1900) daarsebiT. igi redaqtorobda agreTve satirul-iumoristul Jurnals ’xumara”, romlis anticaristuli da erovnuli mimarTulebis gamo dapatimrebulic ki iyo (1907). ilia WavWavaZesTan erTad akaki wereTeli saTaveSi Caudga erovnul-ganmaTavisuflebel moZraobas saqarTveloSi da sityviT Tu saqmiT, daucxromlad, mizandasaxulad iRvwoda qarTveli xalxis sulieri aRorZinebisaTvis, masSi erovnuli TviTSegnebis amaRlebisaTvis. swored erovnuli motivi imTaviTve iqca akaki wereTlis Semoqmedebis laitmotivad. 
akaki wereTelma studentobis wlebSive gamoavlina mSobliuri qveynis siyvaruli. TanamSromlobda Jurnal "ciskris" redaqciaSi. amave JurnalSi (1862, N 5) aqveynebs Tavis leqsebs: "poeti" da "Canguri", igi avtoria araerTi SesaniSnavi satrfialo leqsisa: "cicinaTela" (1869), "muxambazi" - "rom icode Cemi gulis dardebi" (1876) da sxv. 
erovnuli TviTSegnebis aRorZinebaSi didi roli Seasrula a. wereTlis istoriulma poemebma da dramebma: "bagrat didi" (1875), "Tornike erisTavi" (1883), "patara kaxi" (1890), SesaniSnavma romanma "baSi-aCuki" (1895 - 1896) da sxv. udidesi aRmzrdelobiTi mniSvneloba hqonda poemas "gamzrdeli" (1898), romelSic adamianuri zneobis problemebia wamoWrili. 
akaki wereTlis Semoqmedebam waruSleli kvali datova qarTveli xalxis sulieri kulturis istoriaSi.
---------------
MESUT OZIL
25 აგვ 2013, 21:12
shemoqmedeba 


leqsebi 
(Tvals mixveven...) 

(rac ar iwvis, ar anaTebs...) 

(sanam viyav axalgazrda...) 

(RmerTo, wvima moiyvane ...) 

(Cemo Tavo, bedi ar giweria...) 

avadmyofi 

avadmyofi mgosani 

aleqsandre WavWavaZis saflavzed 

aRmarT-aRmarT 

axali gza 

axali simRera 

gazafxuli 

gazafxulis mayrebi 

ganTiadi 

gaubedavi siyvaruli 

glexis saCivari 

godeba 

gori 

gulis pasuxi 

gulis pasuxi 

dedis simRera 

vaJa-fSavelas 

zRvao, aReldi, aReldi! 

Tqveni Wirime 

ilias mokvlis gamo 

imeruli nanina 

imeruli simRera 

internacionali 

iubile 

minda ram vTqva 

momakvdavis fiqrebi 

muSis natvra 

muSuri 

muSuri 

muxambazi 

muxambazi 

natvra 

oboli 

patara muria 

poeti 

rusTvelis suraTze 

saidumlo baraTi 

salamuri 

salamuri 

satrfos 

sizmari 

siyvaruli 

suliko 

survili 

ukanaskneli leqsi 

futkari 

qarTveli qali 

qebaTa-qeba 

quTaisi 

Ramura 

Siqasta 

Canguri 

Cemi Txa 

Cemi simRera 

cicinaTela 

Zirs 

Zmoba, erToba da siyvaruli 

WaRara 

xalxuri 

xanjals 

xarabuza da futkari 

xatis win 



moTxroba 

baSi-aCuki 
daTuna gociriZe 
kudabzikeTi 
mamali ras yivis 
mesarke 
patriotis aRsareba 
yviTeli sanTeli 
Cemi Tavgadasavali 


piesa 
patara-kaxi 

poemebi 

gamzrdeli 
Tamar cbieri 
Tornike erisTavi 
naTela
---------------
MESUT OZIL
25 აგვ 2013, 21:14
აკაკი წეეთელი - განთიადი
მთაწმინდა ჩაფიქრებულა,
შეჰყურებს ცისკრის ვარსკვლავსა;
მნათობი სხივებს მაღლით ჰფენს
თავდადებულის საფლავსა.

დადუმებულა მთაწმინდა,
ისმენს დუდუნსა მტკვრისასა:
მდინარე ნანას უმღერის
რაინდსა, ურჩსა მტრისასა…

მთაწმინდა გულში იხუტებს
საშვილიშვილო სამარეს,
მამადავითსა ავედრებს,
აბარებს ქვეყნის მოყვარეს…

მგოსანი გრძნობამორევით
თვალს ავლებს არემარესა.
და გულის-პასუხს ნარნარად
უმღერის ტურფა მხარესა:

“ცა-ფირუზ, ხმელეთ-ზურმუხტო,
ჩემო სამშობლო მხარეო,
სნეული დავბრუნებულვარ,
მკურნალად შემეყარეო!…

“ვერ ავიტანე ობლობა,
სისხლის ცრემლები ვღვარეო;
წამძლია სულმა და გულმა,
შენს ნახვას დავეჩქარეო.

“წინ მომეგებენ ღიმილით
შენი მზე, შენი მთვარეო,
გუნდი და გუნდი ვარსკვლავი,
მოკაშკაშ-მოელვარეო.

“გულში იფეთქა სიამემ,
სევდები უკუვყარეო, -
ია და ვარდი დამჭკნარი
ხელახლად გამიხარეო!…

“ცა-ფირუზ, ხმელეთ-ზურმუხტო,
სულის ჩამდგმელო მხარეო,
შენი ვარ, შენთვის მოვკვდები,
შენზედვე მგლოვიარეო!…

“ნურც მკვდარს გამწირავ, ნურც ცოცხალს,
ზე კალთა დამაფარეო…
და, რომ მოვკვდები, გახსოვდეს,
ანდერძი დავიბარეო:

“დედა-შვილობამ, ბევრს არ გთხოვ:
შენს მიწას მიმაბარეო!…
ცა-ფირუზ, ხმელეთ-ზურმუხტო,
ჩემო სამშობლო მხარეო!”
---------------
MESUT OZIL
25 აგვ 2013, 21:15
ჩემო ციცინათელა!
რად მიჰფრენ ნელა-ნელა?
შენმა შორით ნათებამ
დამწვა და დამანელა!

ანათებ და კარგი ხარ,
მე თუმც არას მარგიხარ!
ჩემი იყო, ის მინდა,
შენ კი სხვისი ბარგი ხარ!

აბრეშუმის პეპელა,
ფუტკარი და წურბელა,
შენზედ სარგებლიანი
შენ გენაცვალოს ყველა!

წურბელა მკურნალია,
მაგრამ ცოტა მყრალია…
მშიერი - სისხლის მტერი,
რომ გაძღება - მთვრალია!

მაშ რად მინდა წურბელა?
მან გული დამიბნელა!
ისევ შენ და ისევ შენ,
ჩემო ციცინათელა!

მეორე თაფლს და სანთელს
გვიკეთებს და სარგებელს
მით გვაძლევს, მაგრამ კბენით
გვისივებს ცხვირ-პირს და ხელს!

მაშ რად მინდა ფუტკარი,
მკბენარი, მოისარი?
ისევ ციცინათელა,
უწყინარი ის არი!

მესამე ტანს გვიმოსავს,
წყნარია და არ იქმს ავს,
მაგრამ უგნურებითა
პარკში იღრჩობს თავის თავს!

მაშ რად მინდა პეპელი,
უგნურად თავის მკვლელი,
და როგორ არ მერჩიოს
მასაც ციცინათელი?

ჩემო ციცინათელა,
საით ჰფრენ ნელა-ნელა?
მე ვარ შენი ერთგული,
სხვა მოგატყუებს ყველა.

მებრალები, - კარგი ხარ!
და ვაი, სხვის ბარგი ხარ!
სხვებს ბნელშიაც უნათებ,
მე კი დღეც არ მარგიხარ.

ნეტავ რისა გაქვს რიდი?
ჩემსკენაც გამოფრინდი,
ნათელი მომაფინე,
მეც გამინათე ბინდი!

კმა, რაც დღემდის ვიწამე;
აწ საყვარლად მიწამე
და მაშინ შენს სიყვარულს
დამავიწყებს მიწა მე!..

ჩემო ციცინათელა,
სადღა ჰფრენ ნელა-ნელა?
შენმა შორ-შორ ნათებამ
უდროოდ დამანელა!...
---------------
MESUT OZIL
25 აგვ 2013, 21:16
აკაკი წერეთელი - ხატის წინ
მიყვარს, როდესაც ხატის წინ
ანთია წმინდა სანთელი
და საიდუმლო პარპალით
ბნელს ფანტავს მისი ნათელი.

მყუდროდ, უხმოდ და უძრავად
დნება, ვით მსხვერპლი დიადი,
რომ მადლით გაასპეტაკოს,
თვალუწვდომელი წყვდიადი!

მივჩერებივარ ამ დიდ ძალს
მწარ-ტკბილად ჩაფიქრებული;
მეცა უსიტყვოდ, უძრავად,
ცის სვეტად გაქვავებული.

რაღაც უცნაურ ერთობას
ვხედავ სანთელს და ჩემ შუა!
მხოლოდ ვგრძნობ... თვარა ვერ სწვდება
ჩემი გონება და ჭკუა.

სანთელი ჩემი ხორცია,
სიცოცხლე - მოკლე პატრუქი,
ნათელი - ჭკუა-გონება,
იმათგან გამონაშუქი.

ჩემი ხატია სამშობლო,
სახატე - მთელი ქვეყანა,
და რომ ვიწვოდე, ვდნებოდე,
არ შემიძლია მეც განა?

კი... მაგრამ მნათე არსად ჩანს,
ჩემთან მომტანი ცეცხლისა,
ის მოციქული მომავლის,
მსგავსი ჭიკჭიკა მერცხლისა!
---------------
bZzziki
09 სექტ 2013, 10:10
Poezia AR mitacebs,magram shevnisne,rom umravlesoba wakitxuli maqvs. "tornike eristavi" miyvars.
---------------
***MaLeNa***
09 სექტ 2013, 10:12
მე აკაკის ,,გამზრდელი" მიყვარს, ჩემთვის ძალიან ღირებულია :)
---------------
bZzziki
09 სექტ 2013, 10:21
Au,ise,Ra musikaluri leqsebi aqvs <3<3
---------------